فهرست مطالب
عامل بسیاری از درگیریهای جریانی بدرفتاریهای اجتماعی است. متأسفانه یکی از آسیبهای جدی که در جامعه وجود دارد، تمسخرهای ملیتی است که در موارد فراوان همین تمسخرهای ملیتی باعث روشن شدن آتشهای مختلف فتنه در متن جامعهی اسلامی میشود و دیگر هیچکس توجهی ندارد که رهبر چه میگوید و سخن حاکم اسلامی چیست. با این تمسخرها و یا حتی تمسخرهای سیاسی، اجتماعی، جریانی و حزبی، عصبیتهای ملیتی و ناسیونالیستی تقویت میشود.
این جریانها و حزبها گاهی اوقات ناخواسته از روشهای اطلاعرسانی و مطبوعاتی شرق و غرب الگوگیری میکنند و ما هم در دام همینها میافتیم و با مچگیری کردن، به کسی خندیدن و با هزاران عنوان و برچسب مختلف افراد متعلق به جریانهای مختلف را مضحکه قرار دادن، همین الگوهای شیطانی را پیاده میکنیم. مثلاً اینکه فلان فرد به فلانجا رفته و خوابش برده است را مچگیری میکنند و به بقیه اطلاعرسانی میکنند! که چه؟ برای چه خنده به راه میاندازی؟ آیا این واقعاً یک روش نقد است؟ اگر حرف و انتقادی داری، چرا اینگونه مطرح میکنی؟ این سبک و سیاق غلط، در بسیاری موارد مانند برخی روزنامهها هم وجود دارد.
تمسخر در جامعهی ایمانی ممنوع است
بههرحال تمسخر در جامعهی ایمانی ممنوع است و خداوند با کلمهی «عسی» (حجرات: ۱۱) استدلال هم میکند و میگوید احتمال بده که همان را که داری مسخره میکنی، پیش خداوند از تو بهتر باشد. خودت را چه کسی حساب کردهای؟ این به ما آموزش میدهد که خود را در جامعهی ایمانی کمتر از بقیه ببینیم و بهتر از بقیه نبینیم. چرا شما باید از آنها بهتر باشید؟ پروندهی شما را که تنها خودتان و خدا میدانید! از پروندهی دیگران هم که خبر ندارید، پس چرا خود را برتر قلمداد میکنید؟
در روایت امام سجاد علیهالسلام تعابیر عجیبی آمده است که میگوید: «هرکس را در جامعهی ایمانی دیدید، اگر از شما بزرگتر بود بگویید او بیشتر از من بندگی کرده است و اگر از شما کوچکتر بود، بگویید او کمتر از من گناه کرده است.»[۲] هیچگاه خودتان را از دیگران (چه فرد و چه گروه) بالاتر نبینید.
عامل بسیاری از درگیریهای جریانی بدرفتاریهای اجتماعی است
این حرف را که من میگویم، با اعتماد و ایمان میگویم: باور کنید خیلی از این بدرفتاریهای اجتماعی اگر در میان ما منتفی شود، بسیاری از «سوءتفاهمها»، «احساس خطر کردنها»، «در جامعه درگیر شدنها» و «ساختار به هم زدنها»ی گروهی، جریانی، حزبی، قومی، قبیلهای و طایفهای برطرف و مرتفع میشود. بسیاری از تحرکات استقلالطلبانهی ناسیونالیستی در نقاط مختلف کشور، محصول همین تمسخر و بدگویی است. بسیاری از رقابتهای منفی میان احزاب، جریانها و گروهها محصول همین تمسخر و بدگویی است. چرا از این روش استفاده کنیم؟ این روش برازندهی جامعهی اسلامی نیست!
اینکه به هر بهانهای یک انگ و یا یک برچسب به یک فرد و یا یک گروه بچسبانیم، روشی اسلامی و درست نیست و این کار جریان ضدانقلاب، ناسیونالیست و لیبرال است. البته معنای این حرف آن نیست که سادهانگارانه، هر جریان معارضِ مدعیِ دشمن را بهعنوان جریان خودی بپذیریم؛ بلکه به این معناست که آنقدر جریان خودی را محدود تعریف نکنیم که تنها خودمان در آن جا شویم؛ یعنی بگوییم که تنها من و چند نفر که اطراف من هستند، خوب هستیم و بقیه همه مشکل دارند! در جامعهی ما گاهی خطکشیها بسیار زیاد میشود.
خاطرهای از دیدار با رهبری
به همین مناسبت، خاطرهای را نقل میکنم: یکبار در سفری که حضرت آقا به قم داشتند، در جلسهای نیمهخصوصی که در محضر ایشان برگزار شد، حدود ۵۰۰ نفر از طلاب حوزه حضور داشتند. آنجا بنده و ده نفر دیگر از طلاب توفیق داشتیم که عرایضی را خدمت ایشان تقدیم کنیم. این جلسه پوشش رسانهای نداشت. حدود دو و نیم الی سه ساعت صحبتهای این چند نفر به طول انجامید. بعد از این صحبتها، حضرت آقا در صحبتهایشان فرمودند: «حرفها، حرفهای خیلی خوبی بود ولی تا زمانی که به اندک بهانهای خطکشیهای عجیبوغریب وجود دارد و به اندک بهانهای یکدیگر را نفی میکنیم و هیچکس، دیگری را قبول ندارد و انواع طیف و جریان و گروه وجود دارد، کدامیک از این صحبتها به نتیجه میرسد؟»
آیا با باندبازی و متهم کردن یکدیگر به نتیجه میرسیم؟ ولی اگر برادری به جامعهی اسلامی بیاید، رهبری موازی و فاسقانه نمیتواند به این سادگی جامعه را دچار اغتشاش و درگیری کند. اگر اقوام، احزاب و جریانها یکدیگر را تحریک، تخریب، تحقیر و تمسخر نکرده باشند، آیا رهبری موازی و فاسقانه میتوانند اینگونه میدانداری کنند؟
ارائهی سوره حجرات
هیئت قرآن و ولایت – تهران
تابستان و پاییز سال ۱۳۹۲
[۱]. جهت آشنایی با فضای سورهی حجرات، به درسگفتار تدبر این سوره مراجعه فرمایید. [۲]. «...فَاِن عَرَضَ لَكَ ابليسُ لَعَنَهُ اللّهُ بِاَنَّ لَكَ فَضلاً عَلى اَحَدٍ مِن اَهلِ القِبلَةِ، فَانظُر؛ اِن كانَ اَكبَرَ مِنكَ، فَقُل: قَد سَبَقَنی اِلَى الإيمانِ وَ العَمَلِ الصّالِحِ فَهُوَ خَيرٌ مِنّی، و اِن كانَ اَصغَرَ مِنكَ، فَقُل: سَبَقتُهُ اِلَى المَعاصی وَ الذُّنوبِ فَهُوَ خَيرٌ مِنّی». تنبيه الخواطر و نزهة النواظر، كلام للسجّاد عليه السّلام يخاطب به الزهرىّ و يعظه.