چرا عدالت در جوامع برقرار نمیشود؟ مشکل کجاست؟
گاهی انسان شرایط کنونی دنیا را که میبیند، خیلی مضطرب میشود؛ آرامشش را از دست میدهد؛ در دنیا چه میگذرد؟ چه خبر است؟ چطور زورگویی، قدرتطلبی، شهوترانی بیحد و حصر، شهرتطلبی رسواشده توسط شیطانصفتان و پیروان شیطان، در دنیای امروز وجاهت پیدا کرده و عامی و قانونی شده است؟! و مطالبهی عدل و داد و حقوق انسانی تبدیل به یک ضدارزش موردتوافق شده است؟! انسانها با رسمیت تمام، طبقهبندی شدند، حقوق حیوان و حقوق بشر جابجا شده است! خیلی دردآور است! گاهی فکر بکنید که مثلاً در دنیای امروز یک ابرقدرتنمایی مثل آمریکا، مجوز دارد و اختیار دارد که بدون هیچ مزاحمتی، در همهجای دنیا دخالت کند! آخر با چه مشروعیتی و با چه مقبولیتی؟ آن هم نه بهنفع مردم دنیا؛ بلکه بهنفع خودش، برای بسط کلمهی شیطان بر زمین، برای توسعهی فساد، برای افزایش طغیان؛ و چطور و تا چه حد این دخالت به رسمیت شناخته میشود که گاهی یک حرکتها و گرایشهایی در جوامع مسلمان پدید میآید مبنی بر اینکه باید این قدرت را به رسمیت شناخت! اصلاً این نگاه چطور با توحید در کنار هم قرار میگیرد؟ اینها محل بحث است. انسان این را که نگاه میکند، احساس درد میکند.
نگاهی بیندازیم به روشها و منشهای خودمان و ببینیم که ما در جامعه، چقدر با یکدیگر دردآور ملاقات میکنیم! چقدر حاضریم حقوق همدیگر را به رسمیت بشناسیم؟ ظلمی که خودمان نسبت به خودمان روامیداریم؛ و خودمان برای قیام به اصلاح و جبران، حاضر نیستیم! مشکل کجاست؟
خدا در سوره حدید میخواهد از این زاویه نگاه کند که مشکل همین است که حاضر نیستید در راه خدا از مال و جانتان بگذرید. اینکه مدام میگوییم از مال و جانتان در راه خدا بگذرید، فقط یک مسألهی فردی نیست؛ بلکه مسأله، کاملاً ماهیت اجتماعی و ماهیت قیام به قسط دارد. جامعه به آن آرمان عدالت و برپایی قسط نخواهد رسید، مگر با عبور از این گردنه و اینکه مردم حقیقت ایمانشان را با انفاق اثبات کنند و از خودشان برای برپایی کلمهی اللّه و تحقق قسط و عدل و برای یاری انبیا و اولیاء علیهم السلام، دریغ نداشته باشند.
علی صبوحی
درسگفتار سوره حدید
هیئت قرآن و عترت علیهم السلام – تهران
زمستان سال ۱۳۹۲